ક્ષણ

Home » Gujarati to Gujarati Translation » ક્ષણ

વ્યાકરણ :

પું○, સ્ત્રી○

વ્યુત્પત્તિ :

અર્થ :

સેકંડના ૪/૫ ભાગનો પળથી પણ વધુ એક ટૂંકો સમય. (૨) (લા.) છેક જૂજ સમય. (૩) અવસર, તક, મોકો

Showing Results from :

ક્રમાંક	વ્યુત્પત્તિ	વ્યાકરણ	અર્થ
1		પું○, સ્ત્રી○	સેકંડના ૪/૫ ભાગનો પળથી પણ વધુ એક ટૂંકો સમય. (૨) (લા.) છેક જૂજ સમય. (૩) અવસર, તક, મોકો

ક્રમાંક	વ્યુત્પત્તિ	વ્યાકરણ	અર્થ
1		પુંo, સ્ત્રીo	વખતનું એક માપ; સેકન્ડનો 4/5 ભાગ (ર) છેક જ જૂજ સમય (લા.)

ક્રમાંક	વ્યુત્પત્તિ	વ્યાકરણ	અર્થ
1	[ સં. ]	पुं.	અવસર; સમય; તક.
2		स्त्री.	આનંદ.
3		पुं.	ઉત્સવ; મેળો.
4		पुं.	દારૂ.
5		पुं.	પરાધીનતા; પરવશતા.
6		पुं.	ફુરસદ; નવરાશ; નિરાંત.
7		पुं.	મધ્ય ભાગ.
8		पुं.	રાળ.
9		पुं.	શિવ; શંકર.
10		पुं.	સૂર્ય.
11		स्त्री.	કાળનું એક પરિમાણ; પળથી પણ ટૂંકો વખત; સેકંડનો ૪/૫ ભાગ. ક્ષણના માપ સંબંધી ઘમો મતભેદ છે. મહાભાષ્યકાર પતંજલિના મત પ્રમાણે કાળનો એવો નાનો ભાગ જેનો વિભાગ ન થઈ શકે તે ક્ષણ. તેમના મત પ્રમાણે ક્ષણ અને કાલ વચ્ચે પરમાણુ અને દ્રવ્યના જેવો સંબંધ છે. કોઇના મત પ્રમાણે પળ અથવા નિમિષનો ચોથો ભાગ તે ક્ષણ. કોઈના મત પ્રમાણે બે દંડ અથવા મૂહૂર્ત એક ક્ષણ બરાબર છે. અમરના મત પ્રમાણે ત્રીશ કળા અથવા મુહૂર્તનો બારમો ભાગ એક ક્ષણ થાય છે. પણ ન્યાયમત પ્રમાણે મહાકાળ એ નિત્ય દ્રવ્ય છે એના તેના ભાગ કે અંશ ન થઈ શકે, એથી ક્ષણ કોઈ અલગ પદાર્થ નથી. બૌદ્ધમતે જેટલો સમય પોતાના ઉપર આધાર રાખતા પદાર્થના પ્રાગભાવનો આધાર ન હોય તેટલો સમય તે ક્ષણ, અર્થાત્ જે સમય પદાર્થના પ્રાગભાવ વખતે હોતો નથી, પણ પ્રાગભાવનો નાશ થતાં તરત જ હોય છે તે ક્ષણ કહેવાય. કમળની ૧૦૦ પાંદડીએ એક ઉપર એક ગોઠવી તેમાં સોય ઉપરથી નીચે સુધી એવી રીતે ભોંકવી કે બધી પાંખડીઓ ભોંકાઈ જાય. એમ કરવાથી દરેક પાંદડીને વીંધાતાં-ભોંકાતાં જે સૂક્ષ્મ વખત લાગે તેને પણ ક્ષણ કહેવામાં આવે છે. તેના કોષ્ક; (૧) ૧૮ નિમિષ = કાષ્ટા, ૩૦ કાષ્ટા = કલા, ૩૦ કલા = ક્ષણ ૧૨ ક્ષણ, = મુહૂર્ત. (૨) ૨ માત્રા = અક્ષર, ૨ અક્ષર = લવ, ૨ લવ = ક્ષણ, ૩૦ક્ષણ = વિપલ. (૩) લવ = નિમિષ, ૩ નિમેષ = ક્ષણ, ૫ ક્ષણ = કાષ્ઠા.
12		स्त्री.	છેક જૂજ સમય.
13		स्त्री.	( બૌદ્ધ ) નિર્વાણ પામવાનો સમય.

Other Results :

Interactive Games

Word Search

આડા ઊભાં ગોઠવાયેલા શબ્દોમાંથી સાચો શબ્દ શોધતી ગુજરાતી ભાષાની ઓનલાઇન રમાતી પ્રથમ રમત એટલે વર્ડ સર્ચ.

Word Match

મગજને કસરત કરાવતી, યાદશક્તિ વધારતી તથા રમત રમતમાં વિરુદ્ધાર્થી કે પર્યાપવાચી શબ્દો શીખવતી રમત એટલે વર્ડ મેચમાં. આ રમતમાં 20 બ્લોક પાછળ 20 શબ્દો છુપાયેલા હશે.

Quick Quiz

મગજને કસરત કરાવતી અને જોડકાં જોડો પદ્ધતિ દ્વારા શબ્દ અને અર્થ કે સમાનાર્થીને જોડતી એક રસપ્રદ રમત એટલે ક્વિક ક્વિઝ.

Latest Ebook

ઉત્તર ગુજરાતમાં બૌદ્ધધર્મ

બૌદ્ધધર્મનો પ્રાદુર્ભાવ પૂર્વ ભારતમાાં થયેલો પણ સમ્રાટ અશોક બૌદધર્મમાં દિક્ષિત થયા અને ભારત તથા ગુજરાતમાાં મૌર્યવંશનું સામ્રાજય સ્થપાયા પછી બૌદ્ધધર્મનો પ્રચાર અને પ્રસાર થયો. એ સમયના અગત્યના નગરો અને કેન્દ્રોમાં બૌદ્ધભિક્ષુઓએ પોતાના થાણા નાખ્યા અને વિહારો, સ્તૂપો તેમ જ મઠો વગેરેની સ્થાપના કરી અને ધર્મના પ્રચાર માટે અથાગ પ્રયત્નો કર્યા.

પક્ષી પરિચય

આપણા દેશમાં જોવા મળતાં પક્ષીઓના ગુજરાતી નામ, હિન્દી નામ, અંગ્રેજી નામ, વૈજ્ઞાનીક નામ, પેટાજાતીઓ, આહાર, આવાસ, માળો–ઈંડા, પ્રજનન, પ્રાપ્તિસ્થાનની સચોટ તેમ જ રંગીન તસવીરો સહીતનો પરીચય કરાવતી માહીતીનો અમુલ્ય સંગ્રહ એટલે ‘પક્ષી પરિચય’

કાળમુખો સીલીકોસીસ

વ્યવસાયીક અને જીવલેણ રોગ ‘સીલીકોસીસ’ અંગે સામાન્ય જીજ્ઞાસુને થતા સવાલોના જવાબ રુપે માર્ગદર્શન આપતી પુસ્તીકા ‘કાળમુખો સીલીકોસીસ’

Recent Blog

વહાલી આપણી માતૃભાષા : વિશ્વ માતૃભાષા દિવસ

ભાષાકીય, સાંસ્કૃતિક વૈવિધ્ય અને બહુભાષાવાદની જાગૃતતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે 21મી ફેબ્રુઆરીનો દિવસ “આંતરરાષ્ટ્રીય માતૃભાષા દિન” તરીકે ઊજવવામાં આવે છે. સૌ પ્રથમ યુનેસ્કો દ્વારા 17 નવેમ્બર 1999માં આંતરરાષ્ટ્રીય માતૃભાષા દિનની સત્તાવાર જાહેરાત કરવામાં આવી હતી અને ત્યારથી સમગ્ર વિશ્વમાં 21 ફેબ્રુઆરીની ‘વિશ્વ માતૃભાષા દિવસ’ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે

February 20 2023

શ્રી બાલકૃષ્ણ દોશીને શબ્દાંજલિ

ગુજરાત વિશ્વકોશ ટ્રસ્‍ટ વિખ્યાત સ્થપતિ શ્રી બાલકૃષ્ણ દોશીના અવસાન અંગે ઊંડા દુઃખની લાગણી અનુભવે છે. વિશ્વકોશ એ એમની પ્રિય અને માનીતી સંસ્થા બની રહી હતી. તેઓએ એમના સસરા અને વિખ્યાત વિવેચક, સંશોધક તથા “મેના ગુજરી’ નાટકના સર્જક શ્રી રસિકલાલ પરીખની

January 24 2023

જૈનિઝમ અને પર્વાધિરાજ(parvadhiraj) પર્યુષણપર્વ(paryushan)ને અનુલક્ષીને પર્યુષણના આઠ વ્યાખ્યાનો

પર્વાધિરાજ પર્યુષણનો મર્મ, તપનો મહિમા, નવકાર મંત્રનાં રહસ્યો, કલ્પસૂત્રની ગહનતા, ક્રાંતિના ધર્મનો આપેલો પ્રભુ મહાવીરનો સંદેશ, ગુરુ ગૌતમ સ્વામીની મહત્તા, સ્વાધ્યાય તપ તેમજ ક્ષમાપના જેવા જુદાં જુદાં વિષયો પર મૂળ ગ્રંથોને અનુલક્ષીને વક્તવ્ય આપશે