બ્રહ્માનો એક દહાડો, અર્થાત્ 43,20,000,00 (તેંતાલીસ કરોડ વીસ લાખ) વર્ષનો સમય (2) ધર્મકર્મનો વિધિ (3) વિહિત વિકલ્પ (4) આચાર (5) એક વેદાંગ, જેમાં યજ્ઞક્રિયા ઇત્યાદિનો ઉપદેશ છે. (6) સંકલ્પ (7) અભિપ્રાય (8) રોગનો ઉપચાર; ચિકિત્સા (9) શબ્દને અંતે જેવું, સદૃશના અર્થમાં (ઉદાo દ્વીપકલ્પ)

અંધિવાસ; સ્થાન.

અભિપ્રાય.

અમલ; શાસન; સત્તા.

અવાજ; શબ્દ; ધ્વનિ.

આચાર; રીતભાત.

( પુરાણ ) ઉત્તાનપાદ રાજાના પુત્ર ધ્રુવને ભ્રમી નામની ભાર્યાને પેટે થયેલા બે પુત્રોમાંનો મોટો દીકરો.

એક પ્રકારનું નૃત્ય.

ઔષધોની ખાસ બનાવટ. જેમકે, કલ્પસ્થાન, ગંધકકલ્પ, અભ્રકકલ્પ.

કંકાસ.

ગુફા; ગુહા.

ચિકિત્સા.

( જૈન ) છની સંજ્ઞા.

જગતના આયુષ્યનો કાળ; જગતની ઉત્પત્તિથી માંડીને તેનો નાશ થાય ત્યાં સુધીનો વખત; સો યુગ; બ્રહ્માનો એક દિવસ; કૃત, ત્રેતા, દ્વાપર અને કલિ એમ ચાર યુગની એક ચોકડી એવી ૯૯૪ ચોકડી જેટલો કાળ; ૪,૩૨૦,૦૦૦,૦૦૦ વર્ષોનો સમય. બ્રહ્માના એક દિવસમાં સ્વર્ગમાં ચૌદ ઇંદ્ર અને પૃથ્વી ઉપર ચૌદ મનુ વીતે છે. બ્રહ્મદેવે બ્રહ્માંડની રચના કેવળ પોતાના કલ્પનાબળથી જ કરેલી હોવાથી તેના દિવસને સંકલ્પ અથવા કલ્પના ઉપરથી કલ્પ કહે છે. કલ્પ બે જાતના છે: (૧) બ્રાહ્મકલ્પ અને (૨) પાદ્મકલ્પ. કલ્પ એકંદર ત્રીશ છે: શ્વેત, નીલ લોહિત, વામદેવ, રથંતર, રૌરવ, દેવ, બૃહત, કંદર્પ, પદ્મ, ઇશાન, તમ, સારસ્વત, ઉદાન, ગરુડ, કૌર્મ, નારસિંહ, સમાન, આગ્રેય, સોમ, માનવ, તત્પુરુષ, વૈકુંઠ, લક્ષ્મી, સાવિત્રી, ઘોર, વારાહ (હાલમાં ચાલુ છે), વૈરાજ, ગૌરી, માહેશ્વર અને પિતૃકલ્પ. એક કલ્પમાં ૧૦૦૦ મહાયુગ વીતી જાય છે.

તર્ક; વાદ.

તુરંગ.

(પુરાણ ) તેર સિંહિકામાંની એક.

દરખાસ્ત.

દંભ.

દેવલોક.

ધર્મના કાર્યનો વિધિ; નિયમ; વિધાન.

નિશ્ચય; ઠરાવ.

ન્યાય; ઠરાવ.

પછેડી.

બ્રહ્માની રાત્રિરૂપી પ્રલય.

પ્રાત:કાળ.

( જૈન ) બારમા દેવલોક નિવાસી દેવ.

( જૈન ) બારમો દેવલોક.

મનોરથ.

મંત્રના અર્થના સામર્થ્યનો પ્રકાશ કરનાર.

યજ્ઞયાગાદિક ક્રિયાના નિયમોનું પ્રતિપાદન કરતું છ વેદાંગમાંનું એક અંગ; યજ્ઞમાં વપરાતાં પાત્રો બનાવવાના પ્રકારનું પ્રતિપાદન કરનારૂં શાસ્ત્ર. જેમકે, કાત્યાયનસૂત્ર, આશ્વલાયનસૂત્ર, આપસ્તંબસૂત્ર.

યોગ; રૂઢિ; યોગક્રિયાનો ઉપદેશ.

લાયકાત.

વાદ.

વડીઓ; વડ.

વિકલ્પ.

વિધિ જણાવનાર શાસ્ત્ર.

વિભાગ; પ્રકરણ.

વિષોપચાર અને વિષધ્ન ઔષધોનું વિવેચન.

વિસ્તાર.

શક; વહેમ.

શિવ.

સંકલ્પ.

સિદ્ધાંત.

સૂચન.

સ્વર્ગનું વૃક્ષ; કલ્પતરુ.

હરકોઇ આચારગ્રંથ.

સૃષ્ટિ.

એક જાતનો માદક દારૂ.

કપટ.

નીરોગીપણું.

વર્ણન.

સોળ પ્રકારનાં દાનમાંનું એક.

નિશ્ચિત; નક્કી કરેલ.

મજબૂત; જોરાવર.

યોગ્ય; ઉચિત.

શક્ય.

સમર્થ; સશક્ત.

સરખું; બરાબર.

નામ અને વિશેષણને જરા ઓછાપણું દેખાડવા માટે લગાડાતો પ્રત્યય; શબ્દને અંત ‘જેવું’ અર્થમાં વપરાતો પ્રત્યય. જેમકે, દ્વિપકલ્પ.