૧. જે ખાય તે સ્વાદ જાણે = અનુભવીને બધી ખબર પડી; મૂંડો શું જાણે કે મજીઠનો ભાવ શું ?
૨. જે ઘેર જવું નહિ તેનું નામ શું પૂછવું ? = જે ગામ જવું નહિ તેનો માર્ગ શા માટે પૂછવો ?
૩. જે ઘેર બૈરીનું જોર તે ઘેર મોટો રોળ = બૈરી જોરાવર હોય તેનો ગૃહસંસાર સુખી ન નીવડે.
૪. જે ચૌદ જાણે તેને ચાર શું શીખવે ? = ચૌદ વિદ્યા જાણનારને વેદ શું શીખવવાના હતા ?
૫. જે જાય દરબાર તેનાં જાય ઘરબાર = રાજા કોઈનો મિત્ર નહિ.
૬. જે ડાળે બેસીએ તે ડાળ કાપવી નહિ = મદદ કરનાર કે આશ્રયદાતા સાથે કદી વેર ન કરવું.
૭. જે થાય તે જોયા કરવું = તેલ જોવું ને તેલની ધાર જોવી.
૮. જે પાણીએ દાળ ન ચડે તેણે મગ શું ચડે ? = જ્યારે કોઈ માણસ નાનું કામ ન કરી શકે તે મહાન કાર્ય શું કરવાનો ?
૯. જે પીએ શરાબ તેનું ખાનું ખરાબ = દારુડિયો સાચી સલાહ આપી શકતો નથી.
૧૦. જે મોંએ પાન ચાવ્યાં તે મોંએ કોયલા ચાવવા = બોલેલું પાળવું જોઇએ; થૂક્યું ગળાય નહિ.
૧૧. જે રસ્તે આવે તે રસ્તે જાય = ખરાબ રસ્તે મેળવેલ લક્ષ્મી ખરાબ રીતે જ વેડફાય; અણહક્કનું અવળે માર્ગે વરે.
૧૨. જેણે પોષ્યાં તે જ રંગે = જેણે કામ શરૂ કર્યું હોય તેના ઉપર જ પૂરૂં કરવાની જવાબદારી રહે છે.
૧૩. જેણે મન જીત્યું તેણે જગત જીત્યું = મન જીતવું મુશ્કેલ છે. સામાન્ય શત્રુને જીતવા કરતાં પણ મન ઉપર કાબૂ મેળવવો અઘરો છે.
૧૪. જેણે માખ મારી તે માણસ પણ મારે = નજીવી હિંસા કરનાર મોટી હિંસાથી પણ ન ડરે.
૧૫. જેણે મૂકી લાજ તેને નાનું શું રાજ = નાગાને કૂલે બાવળિયો ઊગ્યો તો કહે કે છાંયડો થયો.
૧૬. જેના દહાડા પાધરા તેની વેરી આંધળા = નસીબ પાધરૂં હોય તો અવળું નાખો તોપણ સવળું પડે.
૧૭. જેના પેટમાં દુખે તે અજમો માગે = જેને કાંઈ વિરુદ્ધ કહેવાનું હશે તે છાનો નહિ રહે.
૧૮. જેના હાથમાં પૈસા તેનાં છોકરાં ઘૂઘરે રમે = પૈસાવાળાને બધી વસ્તુ મળી રહે; જર ચાહે સો કરે.
૧૯. જેની ઘંટીએ બેસીએ તેનાં ગીત ગાઈએ = વાગે તેવું નાચવું; જીસકે તડમેં લાડુ ઇસ્કે તડમેં હમ.
૨૦. જેનું કામ જે કરે = જેવી જેની લાયકાત; પાત્ર હોય તેને જ કામ સોંપવું.
૨૧. જેનું કોઈ નહિ તેનો પરમેશ્વર = નોધારાનો આધાર ઈશ્વર.
૨૨. જેને કોઈ ના પરણે તેને ખેતરપાળ પરણે = નકટીનો ઘરાક જોગી.
૨૩. જેને રામ રાખે તેને કોણ ચાખે ? = ઈશ્વર જેને રક્ષે તેને સામાન્ય મનુષ્યશું કરવાનો હતો ?
૨૪. જેને વાગે તેને પીડ અને પડે તેને ભીડ = પડે તે ભોગવે.
૨૫. જેનો અહીં ખપ તેનો તહીં ખપ = જે માણસ આ દુનિયાને જરૂરનો હોય તે અલ્પાયુષી હોય; સારાને સૌ કોઈ આવકારે.

૧. જે કરવી = (૧) દીવો કરવો. (૨) દેવાદિકનાં વંદનપૂર્વક દર્શન કરવાં.
૨. જે ગાવી-બોલવી = જશ બોલવો; વખાણ કરવાં; સારૂં કહેવું.
૩. જે નારાયણ (૧) ધબાય નમ:; પડી ભાંગવું તે. (૨) વંદનાત્મક એક ઉદ્ગાર.
૪. જે હરિની આરતી = (૧) સંપૂર્ણ થવું. (૨) હરિની આરતી કર્યાની પેટે કૃતાર્થ થવું; નિરાંત વળવી.
૫. ધર્મે જે ને પાપે ખે = ધર્મનો જય અને પાપનો ક્ષય.