પ્રશિક્ષણ (2) શીખવવું તે કે તેની આવડત (3) સંગીત, ચિત્ર, અંગકસરત ઇત્યાદિનું પ્રયોગાવલંબી શિક્ષણ (4) શિસ્ત (તાલીમ આપવી, તાલીમ લેવી, તાલીમ મળવી, તાલીમ પામવું.)

અંગકસરતનું શિક્ષણ; અંગ વાળવાની કસરત કરવી તે; કવાયત; શારીરિક કેળવણી.

ઉપદેશ; કેળવણી; હુન્નરકળા, નાચ, ગાયન, ઉદ્યોગ વગેરે ધંધાને લગતું વ્યાવહારિક શિક્ષણ; કારીગર કે ધંધાદારીના હાથ તળે રહીને લેવાતું પ્રાથમિક જ્ઞાન કે શિક્ષણ. આ સંબંધે હરિજનબંધુમાં ઉલ્લેખ છે કેઃ આપણી તાલીમ ગામડાંના કરોડો લોકો માટે છે, તેમના કામની છે. તેઓ કુદરતની નજીક રહે છે, છતાં કુદરતી જીવનના કાયદા જાણતા નથી; જેઓ જાણે છે તે પાળતા નથી. તેથી તેમનું જીવન નજર સામે રાખીને આપણે નવી તાલીમ શરૂ કરી. આ તાલીમનું જ્ઞાન આપણને પુસ્તકોમાંથી ઓછું જ મળે છે ? જે મળે છે, તે કુદરતના પુસ્તકમાંથી મળે છે. આનો સાર એ છે કે, આપણે સ્વચ્છતાના નિયમો જાણી લઈને પાળીએ અને યોગ્ય ખોરાક લઈએ તો આપણે પોતે આપણા દાક્તર બની ગયા. સાચું જોતાં કેળવણીમાં ઉદ્યોગ, તંદુરસ્તી, ભણતર અને કળાનું મિશ્રણ છે, સુમેળ છે. નવી તાલીમની દૃષ્ટિમાં ઉદ્યોગ અથવા ઉદ્યમ અને ભણતર, સ્વાસ્થ્ય અને કળાના વિભાગ નથી. પણ એ બધાનો મેળ મળીને ગર્ભ રહે ત્યાંથી માંડીને ઘડપણ લગીમાં માણસ ખીલીને પૂર્ણ વિકસિત ફૂલ જેવું સુંદર બને એનું નામ નવી તાલીમ. વિચારરત્નોમાં ઉલ્લેખ છે કે આપભોગ વગર, તાલીમ વગર, સંયમ વગર છુટકારો નથી, આશા નથી. તાલીમ વગરનો એકલો આત્મભોગ પણ ફોગટ જશે. અગ્નિ અથવા પાણીના ધોધનો કાંઈ કરામત કર્યા વિના જેમ ઉપયોગ ન થાય તેમ તાલીમ વિનાની જાગૃતિ પણ નકામી છે.

કસરત કરવાનું કે અંગ વાળવાનું ઠેકાણું; તાલીમખાનું; અખાડો.

ગુરુ પાસે શીખવું કે અભ્યાસ કરવો તે.

શિસ્ત; નિયમન.