પરમેશ્વર (2) માલિક; સ્વામી

અનુગ્રહ કે નિગ્રહ કરવામાં સમર્થ માણસ; અધિપતિ; નાયક; સરદાર.

આઠમાં મન્વંતરનો એક દેવગણ.

ઈશ્વર; પરમેશ્વર; જગતનો નાથ; ભગવાન. પ્રભુની ઓળખ સંબંધે હરિજન બંધુમાં મહાત્માજી જણાવે છે, કે માણસે ઈશ્વરને મેળવવા માટે જાતને અથવા અહંકારને સ્વેચ્છાએ, સ્વપ્રયત્નથી ભૂંસી નાખતાં શીખવાનું છે. રેંટિયાની પ્રવૃત્તિ અળગા રહેવાની અહંકારની વૃતિને નાબૂદ કરે છે. તેમાં સૌનો ગરીબમાં ગરીબનો સમાવેશ થાય છે. તેથી આપણે સૌ નમ્ર બનીએ ને આપણા દિલમાં રહેલા અહંકારને અથવા ગુમાનને ખંખેરી કાઢીએ. રેંટિયો સ્વરાજની ચાવી છે. પણ સ્વરાજને અર્થે કાંતતો છતો માણસ સૂક્ષ્મ અહંકારને વશ ન થાય, કાંતતા કાંતતા દિલમાં ગુમાન રહેતું હશે, તો કાંતવાથી આત્માનું સ્વરાજ નહિ મળે, ઈશ્વરની પ્રાપ્તિ નહિ થાય. અહંકારને દૂર કરો એટલે તમારી એકએક હિલચાલમાં, તમારા બધા વર્તનમાં તમારું નિરભિમાન દેખાવા માંડશે. તમારા નાનામાં નાના કામમાં તેનું પ્રતિબિંબ પડશે. જીવન પ્રત્યેની આખી દષ્ટિ ફેરવાઈ જશે, પછી આપણે જે કાંઈ કરીશું, તે આપણી આ નાનકડી, સંકુચિત જાત માટે નહિ હોય, સૌને માટે હશે. ઈશ્વરને મેળવવાને કોઈએ બહાર જવાનું નથી, તે આપણા દિલમાં જ વસે છે; પણ આપણા દિલમાં જ બેસાડીએ, તો દિલમાં રહેલો બાપડો ઈશ્વર પદભ્રષ્ટ થાય છે. અહીં બાપડો વિશેષણ મે જાણીજોઈને વાપર્યું છે. કેમકે, ઈશ્વર રાજાનો રાજા, સૌથી ઉંચો, સર્વ સમર્થ છે, છતાં જેણે પોતાની જાતને શૂન્યવત્ બનાવી છે અને જે હદયની સંપૂર્ણ નમનતાઈથી તેને શરણે જાય છે, તેને એક બોલે તેની પાસે આવીને તે ઉભો રહે છે. તેથી આપણે સૌ અભિમાન છોડીને ગુમાન કાઢી નાખીએ, અહંકારનો ત્યાગ કરીએ, ને આપણા હૃદયના સિંહાસન ઉપર બિરાજતા પ્રભુને ઓળખીએ.

( પિંગળ ) એક વિષમજાતિ માત્રામેળ છંદ. તે ગાહિની કુંડલિની છંદનો એક ભેદ છે. તેમાં અગિયાર ગુરુ અને એકસો છત્રીસ લઘુ મળી એકસો સુડતાળીસ વર્ણની એકસો અઠ્ઠાવન માત્રા આવે છે.

કૃષ્ણ.

( પુરાણ ) ચૌદ માંહેનો એક ઈંદ્ર.

ધણી; સ્વામી.

પારો; પારદ.

પ્રીતમ; આશક.

( પુરાણ ) બાર માંહેનો એ નામનો એક સાધ્ય દેવ.

( પુરાણ ) બ્રહ્મદેવની સભામાંનો એ નામનો એક ઋષિ.

ભકતોનો આત્મા.

( પુરાણ ) ભગ નામના છઠ્ઠા આદિત્ય અને સિધ્ધિનો એ નામનો એક પુત્ર.

માલિક; શેઠ.

મુંબઈ પ્રાંતના કાયસ્થની ઉપાધિ.

રાજા; નૃપ; ભૂપતિ.

વિષ્ણુનાં હજાર માંહેનુ એક નામ. બધી ક્રિયાઓમાં એના સામર્થ્યની અધિકતા હોવાથી, સર્વ ઐશ્ર્વર્ય, સર્વ માહાત્મય, સવઁ શકિત અને સર્વ પ્રભુતાવાળા હોવાથી તેને પ્રભુ કહે છે.

શ્રેષ્ઠ માણસને સંબોઘવામાં વપરાતો શબ્દ.

દક્ષિણીની એ નામની એક પેટા જ્ઞાતિ.

એ નામની પેટા જ્ઞાતિનું માણસ.

એ નામની પેટા જ્ઞાતિનું.

કાર્ય કરવાની શકિતવાળું.

કૃપા કે શિક્ષા કરવામાં સમર્થ; નિગ્રહ અને અનુગ્રહ કરવામાં સમર્થ.

સમર્થ; શકિતમાન.