સંસ્કૃત કુટુંબની ગુજરાતી વર્ણમાળાનો બીજો સ્વર (2) વ્યંજનથી શરૂ થતા શબ્દની પૂર્વે -ની શરૂઆતથી કે -એટલે સુધી એવા અર્થમાં અo બનાવે; ઉદાo આજન્મ, આકંઠ (3) ઉપસર્ગ : ઓછાપણું, અલ્પતા બતાવે; ઉદાo આકંપ. ઊલટાપણું બતાવે; ઉદાo આગમન. -ની તરફ, -ની પાસે એવા અર્થમાં; ઉદાo આકર્ષણ. ચારે તરફ એવા અર્થમાં; ઉદાo આવર્ત. ઉપર એવા અર્થમાં; ઉદાo આરોહ (4) સંસ્કૃત વ્યાકરણ પ્રમાણે અકારાન્ત વિoનું વિo સ્ત્રીo રૂપ કે અકારાન્ત પુંoનું સ્ત્રીo રૂપ બનાવે; ઉદાo સુશીલ-લા; છાત્ર-ત્રા

ગુજરાતી ભાષાના મૂળાક્ષરોમાંનો બીજો કંઠસ્થાની દીર્ધ સ્વર; સંસ્કૃત બારાખડીનો બીજો અક્ષર; `અ`નું લાંબુ રૂપ. તેની નિશાની `।` ગુજરાતીમાં કાનો કહેવાય છે. આપણા ચહેરાની બાજુએ આવેલ કાન માફક આ ચિહ્ન અક્ષરની એક બાજુએ લખાતું હોવાથી કાના શબ્દ સંસ્કૃત કર્ણ એટલે કાન ઉપરથી નીકળ્યો હશે. `આ`નું ચિહ્ન જૂના વખતમાં આડી લીટી હતું. જેમકે, અ. હાલ તે ગુજરાતીમાં ઊભી લીટી થયું છે. જેમકે, આ.
આ પછી અ કે આ આવે તો તે બંને મળીને આ, જો તેની પછી ઇ કે ઈ આવે તો એ, ઉ કે ઊ આવે તો ઓ, ઋ આવે તો અર્ અને જો ઓ કે ઔ આવે તો ઔ થાય. જેમકે, સેના + અધિપતિ = સેનાધિપતિ; દયા + આર્દ્ર = દયાર્દ્ર; મહા + ઈશ્વરી = મહેશ્વરી; શાળા + ઉપયોગી = શાળોપયોગી; મહા + ઋષિ = મહર્ષિ; મહા + ઐશ્વર્ય = મહૈશ્વર્ય; વન + ઔક્સ = વનૌક્સ્.

( જરથોસ્તી ) પારસીઓનાં ૨૧ નુમ્ક એટલે ધાર્મિક પુસ્તકો માંહેનુ એક. તેમાં પાપીને મળતી સજા, તથા માણસના નસીબ ઉપર સરદારી ભોગવતો તારાની અસર સંબંધી ખુલાસો આપેલ છે.

બ્રહ્મા; પિતામહ; વિધાતા.

મધ્ય અને ઉત્તર યરપમાં આવેલ નદી. યરપમાં આ નામની ૪૦ નદી છે.

મહાદેવ; શિવ.

પાસેની ચીજ બતાવવા માટે વપરાતુ દર્શક સર્વનામ.

નજીકનું; પાસેનું.

અતિક્રમણ એટલે ઓળંગવાપણું બતાવનાર ઉપસર્ગ. જેમકે. આકાલિક એટલે મોસમ વીતી ગયેલું.

અભ્યાસ એટલે વારંવાર કરવાપણું એવો અર્થ બતાવતો વ્યંજનથી શરૂ થતા શબ્દની પૂર્વે વપરાતો ઉપસર્ગ. ઉદાહરણ, આવૃત્તિ

આજમનું બાંધી લીધેલ રૂપ. જેમકે આ. ખજાનચી.

આનાનું ટૂંકું રૂપ. જેમકે, ૨૬ રૂ. ૬ આ. ૬ પા.

`આરબી` શબ્દનું ટૂંકુ રૂપ.

આવક શબ્દનું બાંધી લીધેલ રૂપ. જેમકે, આ. આં. = આવક આંક. આ રૂપ તુમારમાં વપરાય છે.

( વ્યાકરણ ) આંક કે પાડો એવો અર્થ બતાવનારો પ્રત્યય. અંકને છેડે લાગતાં તે અંકનો પાડો એવો અર્થ બતાવે છે. જેમકે, એકા; અગિયારા.

ઉપર એવો અર્થ બતાવનાર ઉપસર્ગ. આરોહ એટલે ઉપર ચડવાપણું.

ઊલટું એવો અર્થ બતાવનાર ઉપસર્ગ. જેમકે, આગમન.

ચારે તરફ; સર્વ બાજુથી. દાખલા તરીકે, આવર્ત.

જરા; થોડું. જેમકે, આરક્ત.

દયા, સ્મરણ, શોક, હકાર, તિરસ્કાર, ક્રોધ, દુ:ખ, વિસ્મય દર્શાવનાર ઉદ્ગાર.

( વ્યાકરણ ) નરજાતિનો બહુવચનનો પ્રત્યય. જેમકે, હફ્તો-હફ્તો; દસ્તો-દસ્તા.

નાનાપણું અથવા લઘુતાવાચક ફારસી પ્રત્યય. ઉદાહરણ, મુકદ્દમા.

પાસે; તરફ. જેમકે, આકર્ષણ.

પૂરેપૂરી રીતે એવો અર્થ બતાવતો ફારસી પ્રત્યય. દાખલા તરીકે, દાના.

વિશેષ અથવા ઘણું એવા અર્થવાળો પૂર્વગ. દાખલા તરીકે, આગ્રહ; આક્રંદ.

શરૂઆતથી એવો અર્થ બતાવનાર ઉપસર્ગ. જેમકે આજન્મ.

સીમા, મર્યાદા, અવધિ, હદ એવો અર્થ બતાવતો પૂર્વગ. ઉદાહરણ, આબાલવૃદ્ધ; આકંઠ; આમરણ; આસમુદ્ર.

( વ્યાકરણ ) સ્ત્રીલિંગનો પ્રત્યય. જેમકે, બાલનું બાલા; સુશીલનું સુશીલા.

હકારના અર્થમાં વપરાતો અવ્યય.

સૂર મેળવવા માટે અને તાન માટે ગવૈયાઓથી ઉથલાવી ઉથલાવીને કરાતો ઉચ્ચાર.