જ્યાં જ્યાં નજર મ્હારી ઠરે યાદી ભરી ત્યાં આપની,

આંસુ મહીં એ આંખથી યાદી ઝરે છે આપની!

માશૂકોના ગાલની લાલી મહીં લાલી, અને

આજે દુનિયાભરનાં લગભગ 46 મિલીયન લોકો ગુજરાતી ભાષાનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. આ સિદ્ધીને કારણે હવે વિશ્વની સૌથી વધુ બોલાતી ભાષાઓની યાદીમાં ગુજરાતીને 23મું સ્થાન પ્રાપ્ત થયું છે. એક અભ્યાસ મુજબ, ભારતમાં રહેતા 45.5 મિલીયન લોકો બોલચાલની ભાષા તરીકે ગુજરાતીનો ઉપયોગ કરે છે. તેવી જ રીતે યુગાન્ડામાં દોઢ લાખ લોકો ગુજરાતી ભાષાનો ઉપયોગ કરે છે. તાન્ઝાનિયામાં અઢી લાખ અને કેનિયામાં પચાસ હજાર લોકો ગુજરાતીમાં વાતચીત કરે છે. આશ્ચર્યની વાત એ છે કે, પાકિસ્તાનમાં પણ લગભગ એક લાખ લોકો ગુજરાતી બોલે છે.

ભૂલો ભલે બીજું બધું મા-બાપને ભૂલશો નહીં,
અગણિત છે ઉપકાર એમના એ કદી વિસરશો નહીં

એ સઘળી વેઠી વેદના ત્યારે દીઠું તમ મુખડું,
એ પુનિત જનના કાળજા પથ્થર બની છુંદશો નહીં.

ગામ આખા માટે આ એક કોયડો હતો. શાંતિકાકાનું નામ શાંતિલાલ હતું, પરંતુ તેમના જીવનમાં નામ પ્રમાણે તેમનામાં એકેય ગુણ ક્યાંય શોધ્યો જડે નહીં.
આમતો, કોઈ શાંતિલાલને કારણવિના કોઈ વતાવે નહીં. કોઈ નવો સવો માણસ ભૂલથી શાંતિલાલને પૂછી બેસે કે, કાકા કેમ છો? બસ પૂછનારું આવી જ બને, શું એલા તને કોઈ કામધંધો નથી કે કારણ વિના મારું માથું ખાવા આવ્યો છે?

શબ્દની તાકાત બહુ મોટી હોય છે. ક્યારેક એક નાનકડા અમથા શબ્દમાં અનેક અર્થ સમાયેલા હોય છે. બસ, સવાલ છે એક સવાલ પૂછવાનો…

ગુજરાતી પ્રજાના કંઠે વસી ગયેલી અને અહર્નિશ ગુંજી રહેલી કવિ ખબરદારની આ પંક્તિઓ કેટલી બધી સાર્થક લાગે છે કે જ્યારે આપણે એમ જાણીએ કે આજે દક્ષિણ આફ્રિકાના જોહાનિસબર્ગની બાજુમાં આવેલા લિનેશિયામાં શ્રી ભારત શારદામંદિરની ભવ્ય ઇમારત ધરાવતી શાળામાં મેઇન સ્ટ્રીમના બધા વિષયોની સાથોસાથ દરેક વર્ગમાં શ્વેત, અશ્વેત અને ઘઉંવર્ણા તમામ વિદ્યાર્થીઓને ગુજરાતી શીખવવામાં આવે છે અને સહુ વિદ્યાર્થીઓ આનંદભેર અભ્યાસ કરતા હોય છે. એના મુખ્ય શિક્ષિકા ભગવતીબહેને ગુજરાતી વિષયનો અભ્યાસક્રમ તૈયાર કર્યો છે અને ત્યાંના ગુજરાતીઓનો પોતાની માતૃભાષા માટેનો પ્રેમ જોઈ અંતર ગદ્ગદિત થઈ જાય તેવું છે.

લોકોનો,  લોકો વડે અને લોકો દ્વારા ચાલતા આ કોશને ગુજરાતી લેક્સિકોન દ્વારા  લોકકોશ તરીકે રજૂ કરાયો છે. આ કોશને સમૃદ્ધ બનાવવા માટે ઘણા બધા શબ્દમિત્રોએ તેમાં ભાગ લઈ ઘણા શબ્દો મોકલાવેલ છે.  જેના કારણે આજે લોકકોશની આ સાઇટ પર લોકકોશની પસંદગી સમિતિ દ્વારા 757 શબ્દોની પસંદગી થઈને આપ સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવ્યા છે.

ક – કરણી એવી કરો જેની સુવાસ ક્ષણજીવી નહીં પણ ચિરંજીવી બની રહે

ખ – ખરાબ વિચારો હજારો દુશ્મનો કરતાં પણ વધારે અહિત કરે છે

વખત વખતની વાત છે. સો દાડા સૌના સરખા હોતા નથી. એક દિવસ ઉઘલ ગામેથી ઉઘરાણી પતાવીને પાછા ફરતાં મોડું થઈ ગયું. એ કાળે રૂપિયાની નોટોનું ચલણ નહીં એટલે શેઠે તો રોકડા રૂપિયાનું પોટલું બાંધીને ખોળામાં મૂક્યું છે. કાળુંડિબાંગ અંધારું અવનિ પર ભગડતી રમી રહ્યું છે. થોડીવાર થતાં આભમાં ચંદ્ર ઊગ્યો. ચાંદાના અજવાળે એકો મારગ કાપી રહ્યો છે.